Cinema in Context

• "De Parijsche commune", in: Algemeen Handelsblad, 26-03-1914 (Amsterdam). 'Naar wij, in zake het verbieden van de bioscope-voorstellingen der 'Parijsche commune' in het Edison-theater, nader vernemen, geschiedde dit uitsluitend, omdat de eigenaar van de bioscope, ondanks de herhaalde waarschuwingen van de brandweer, de bekende voorschriften in zake brandweer overtreden had. Daarom was door den burgemeester, op advies van den commandant der brandweer, de vergunning ingetrokken. De 'Parijsche commune' had dus niets met het verbod uit te staan en de 'communards' mogen de voorstelling gerust in een andere bioscope opvoeren.'
• "De Parijsche commune verboden!", in: Algemeen Handelsblad, 26-03-1914 (Amsterdam). 't Was met veel moeite en kosten gepaard gegaan, het huren van de 'Edison'-Bioscoop aan de Elandsgracht van de 'Vrijen'. Een film, speciaal vervaardigd door een der groote Fransche fabrieken, bioscoopbeelden van ettelijke honderden meters lengte zouden 'De Commune van Parijs in 1871' doen zien... Domela Nieuwenhuis zou de explicatie geven, toepasselijke muziek zou worden gespeeld, een sopraan-zangeres en een bariton aan de (welke?) Fransche opera zouden zingen... Maar - de vereeniging der 'Vrijen' wikte - de burgemeester en de brandweer beschikten... Es hat nicht sollen sein!Maandagmorgen al kwam de boodschap van den commandant van de brandweer, dat geen vergunning kon worden verleend voor het filmen van 'De Parijsche commune' omdat de noodhulp-operateur ongediplomeerd was. Men richtte daarop het verzoekschrift tot den burgemeester, waarin werd medegedeeld, dat voor twee gediplomeerde operateurs zou worden gezorgd. Gistermiddag kwam het antwoord in. Op het verzoek was afwijzend beschikt. Dat was een kink in de kabel, want heel wat plaatsen waren reeds besproken voor gisteren - en voor hedenavond. De Commune van 1871 zou namelijk twee keer gedraaid worden.Voor het Edison Theater stond het gisteravond zwart van nieuwsgiereigen en teleurgestelden, die maar keken naar het gesloten hek en naar de bonte platen, scènes uit vroeger in het theater gefilmde beelden: LA LUÇON DU GOUFFRE; BABYLAS VA SO MARIER; VOYAGE DE NOCES... Tegen achten kwam een auto aantuffen, die den explicateur bracht. Maar zonder eenige explicatie te hebben gegeven moest de heer Domela Nieuwenhuis naar Hilversum vertrekken. Honderden papiertjes wapperden over de Elandsgracht, die vertelden, dat plotseling door den burgemeester de bioscoopvoorstellingen waren verboden. 'Uitstel is geen afstel', zeiden die biljetjes. 'Alles zal in 't werk worden gesteld om de prachtfilm 'De Commune van Parijs' toch te doen plaats hebben'. En andere biljetten, groote, roode, noemden van dit 'juweeltje op bioscopisch gebied' de zeventien afbeeldingen. Hier zijn ze:1. Thiers in zijn kabinet. 2. Alarm! Thiers laat de kanonnen nemen. 3. Naar Montmartre! 4. Generaal Clement Thomas gearresteerd. 5. Nationale gardes en soldaten verbroederen zich. 6. 'Soldaten! Vuur op dit kanailje!' Verbroedering. 7. Generaal Lecomte wordt gearresteerd. 8. Rue des Rosiers. Generaal Thomas en Lecomte. 9. De verbitterde menigte maakt zich meester van de twee generaals. 10. De twee generaals worden gefusileerd. 11. Te laat! 12. De 18e Maart. De vlucht van Thiers. 13. Koetsier, de zweep er over. Naar Versailles. 14. De Commune gekozen. 26 Maart. 15. 28 Maart. Proclamatie der Commune. 16. Zij die blijven: De 'muur' en de overlevende der commune. 17. Leve de Commune! Zoodat we gisteravond heel wat bioscopisch genot schijnen te hebben gemist.'
• "De Commune van Parijs", in: Nieuws van de Dag, 23-04-1914 (Amsterdam). 'In den Edison-Bioscoop op de Elandsgracht zou gisteravond een film 'De Commune van Parijs' vertoond worden. De vertooning was op touw gezet door de 'Vereenigde Vrije-Socialistische en Anarchistische Groepen' en - voor velen de groote attractie - de heer Domela Nieuwenhuis zou de explicatie er bij houden. Eenigen tijd geleden had de politie deze zelfde opvoering verboden; sommigen beweerden, om redenen van politiek, waarvan echter niets waar was; de quaestie was alleen, dat niet voldaan bleek te zijn aan eenige brandweervoorschriften. Het gevolg was echter geweest, dat de aandacht nog al op deze film was gevallen; gisteravond zat de Edison-Bioscoop dan ook stampvol. Op het aangekondigde uur was er echter nog steeds geen film. Uit Brussel was den dag te voren reeds bericht van afzending gekomen, maar waarschijnlijk was de film door de Roosendaalsche douanen opgehouden. Al het mogelijke werd gedaan: getelegrafeerd met Brussel en Roosendaal, naar elken trein werd een mannetje gestuurd, maar wat er kwam, geen film. Intuscchen hield de heer Nieuwenhuis de menschen bezig met een beschouwing over de Commune, de 'Internationale' werd gezongen, het portret van den anarchist Smit vertoond en ten slotte een paar willekeurige films; en dat alles onder toezicht van een brigadier van politie. Om halfelf moesten de menschen, ten volle ongetroost, naar huis gaan. Vanavond hoopt men de film nu twee maal te kunnen laten draaien.'